Zigmunds Skujins vertelt in zijn beroemde epos het verhaal van het door revolutie, oorlog en bezetting getekende Letland van de 20ste eeuw

Met hem begint het eigenlijke verhaal over een dynastie die alles meemaakt wat je in het Letland van de vorige eeuw kon overkomen: de mislukte revolutie van 1905 tegen de tsaar, de daaropvolgende strafexpedities van de Kozakken tegen de opstandelingen, de Eerste Wereldoorlog, de Russische Revolutie van 1917, de Letse onafhankelijkheid, de annexatie door de Sovjet-Unie in 1940, de Duitse inval van het jaar daarop, de tweede annexatie door de Sovjet-Unie in 1944, de daaropvolgende deportatie van tienduizenden Letten naar Siberië, de periode na Stalins dood in 1953 als er een zekere mate van acceptatie van het communistische regime optreedt. Het verblijf van hem en zijn westerse medepassagiers levert een fraai staaltje op van Skujins speelse taalgebruik: „Het grootste wonder waren de paraplu’s van de komisch geklede heren, die door de wind de lucht in werden geblazen en waarvan er één nog tot een maand na het vertrek van het jacht in de takken van de hoogste spar van Zunte bungelde, en de in fluwelen pelerines en tafzijden sjaals gehulde gillende dames, die zich voornamelijk gezeten op de ruggen van de heren voortbewogen, hun ondeugend de sporen gevend met de hakken van hun wonderbaarlijk fijne schoentjes.” In zo’n zin herken je de ironie van Thomas Mann. Zo verdwijnt de lapzwans Indrikus, de zoon van Leontine die in het onafhankelijke Letland bij het leger is gegaan, na de annexatie van Letland door de Sovjet-Unie van het toneel om na de komst van de Duitsers in nazi-uniform weer op te duiken.

Author: Michel Krielaars

---